Bahçelievler’de İki Lise Öğrencisi, Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa Esnafının Gizli Jargonunu Derleyerek Sözlük Oluşturdu

Bahçelievler’de eğitim gören Mehmet Harun Yamanoğlu ve Derin Naz Tuz, yıllardır Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafı arasında kullanılan özel jargonu derleyerek 104 kelimelik bir sözlük hazırladı. Bu proje, TÜBİTAK yarışmasında büyük ilgi gördü ve Türk diline 45 yeni kelime kazandırdı.

İki genç, Avrupa Yakası birincisi oldukları TÜBİTAK 2204-A Lise Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda Türk Dili ve Edebiyatı kategorisinde öne çıktı. Mayıs ayında gerçekleşecek olan Türkiye finallerinde projelerini sergileyecekler.

ALTININ ADI BEYKOZ

Mehmet ve Derin’in hazırladığı sözlükte, esnafın kullandığı özel isimlendirmeler olan para birimlerinden müşteri profillerine kadar birçok terim yer alıyor.

Esnaf arasında yaygın olarak kullanılan bu jargonu keşfeden gençler, sözlüğe dönüştürdü ve TÜBİTAK jürisinin dikkatini çekti.

Sözlükte, Suudi Arabistan riyaline “hacı”, sahte altın veya paraya “kal gelmek”, Alman müşteriye “Ahso”, ürünü değiştirmeye getiren müşteriye “turna”, iflas etmeye “alabora”, İngiliz sterlinine “kraliçe”, altına “Beykoz”, ürün almaya hevesli müşteriye “lokum”, paralı ama zor beğenin müşteriye “fasulye”, Avusturya para birimine “şilte”, Euro’ya “yumoş”, Amerikan dolarına “tam” ve “yeşil” gibi ilginç kelimeler bulunuyor.

Bu kelimeler genellikle Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafı arasında biliniyor. Mehmet ve Derin, bu gizli dili belgeleyerek Türk diline kazandırmak ve gelecek nesillere aktarmak istiyor.

“MERAKLA BAŞLADI”

Bu proje fikri, Mehmet Harun Yamanoğlu’nun yaz tatilinde Kapalıçarşı’da esnafla iletişim kurarken yaşadığı zorluklarla başladı. Arkadaşı Derin Naz Tuz ile birlikte esnafla röportajlar yaparak gizli jargonu derlediler. TÜBİTAK jürisi, projeyi büyük bir ilgiyle karşıladı.

Sözlüğün basılması ve Türk Dil Kurumu’na sunulması için çalışmalar hala devam ediyor. Derin Naz Tuz, “Bu çalışma ile Türk diline 45 yeni kelime kazandırdık. Amacımız, bu kültürel mirası geleceğe taşımak ve korumak. Projemizin Türkiye finallerinde de başarılı olmasını umuyoruz” şeklinde konuştu.

Kapalıçarşı ve Mahmutpaşa esnafı arasında oluşan bu özel dil, sadece ticaret kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda bir dayanışma ve aidiyet kültürü oluşturuyor. Mehmet ve Derin’in çabaları sayesinde bu dilin unutulması engellenmiş oldu.